Profesyonel Futbolcunun Sözleşmeyi Sportif Haklı Sebeple Feshi

Profesyonel futbolcu sözleşmeleri, profesyonel futbolcular ile kulüpler arasında yapılan ve taraflara karşılıklı sorumluluklar yükleyen sözleşmelerdir. Bu sözleşmelerin konusu, futbolcunun bağlı olduğu kulübü için sportif faaliyette bulunması, kulübün de futbolcusuna vermiş olduğu hizmet sebebiyle ücret ödemeyi üstlenmesidir. Tarafların sözleşmeyi feshetme hakları Profesyonel Futbolcuların Statüsü ve Transferleri Talimatı’nın 27. ve 28. maddelerinde düzenlemiştir. Buna göre talimat uyarınca futbolcunun fesih hakkı, ücret alacağının ödenmemesi, kulübün sözleşmeden doğan diğer yükümlülüklerini yerine getirmemesi veya sportif haklı sebepler durumlarında söz konusu olmaktadır.
Talimatın 28. maddesi sportif haklı sebeple feshi düzenlemiştir. Kulübünün oynadığı resmî müsabakaların % 10’undan daha azında görevlendirilen 23 yaş üstü profesyonel futbolcu, sportif haklı sebeple sözleşmeyi feshetme hakkına sahip olabilir.
Sportif haklı sebeple feshi benzer şekilde FIFA Oyuncuların Transfer ve Statüsü Talimatı’nın 15.maddesinde de düzenlenmiştir. Talimat’ a göre sezon süresince profesyonel futbolcunun resmi maçlarda yüzde 10’undan az oynaması halinde, sözleşmesini feshedebileceği düzenlenmiştir. Futbolcu bu hakkını sadece ilgili sezonun son müsabakasından itibaren 15 gün içinde kullanmalıdır.
Öte yandan Talimat’ın 28/5. Maddesindeki ‘futbolcuların durumu ve somut olayın şartlarının göze alınması’ ifadesinden ne anlaşılması gerektiği önemli bir husustur. Sportif haklı sebeple fesih, söz konusu olayın özelliklerine göre değerlendirilir. Futbolcunun sakatlık, uzaklaştırma, takım içindeki görevi, yaşı ve geçmiş kariyerine bakarak değerlendirme yapılır. TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu tarafından verilen bir kararda 2. Kaleci olarak görev alan futbolcunun sportif haklı sebeple fesih yapamayacağı, 2. Kaleci olan futbolcunun müsabakaların %10’nundan daha fazlasında görev almasının futbolun olağan akışına aykırı olduğu savunmasına karşı ‘futbolcuların durumu ve somut olayın şartlarının göze alınması’ ifadesinden futbolcunun müsabaka içindeki görevine göre değerlendirme yapılması değil, futbolcunun sakat veya cezalı olması ya da futbolcudan kaynaklanan başka bir sebeple kulübünün oynadığı resmi müsabakaların %10’nundan daha azında görevlendirilmesi vb. hallerin anlaşılması ve ancak bu hallerde futbolcunun 28/5. Maddeye dayanarak fesih yapamayacağı şeklinde yorumlamak gerektiği kanısına varmış ve talimatta yer alan haklı fesih düzenlemelerinde futbolcuların oyundaki görevlerine göre ayrı düzenlemeler yapılmadığını belirtmiştir. Ancak bu karara karşı kulüp TFF Tahkim Kurulu nezdinde itirazda bulunmuş, TFF Tahkim Kurulu “futbolcunun takım içindeki görevi” esas alınmak suretiyle 2. Kalecilerin sportif haklı nedenle fesih yoluna başvuramayacaklarına kanaat getirmiştir.
Futbolcunun durumu ve somut olayın koşulları dikkate alınarak değerlendirilen bu feshin futbolcu tarafından kulübünün ilgili sezondaki son müsabakasından itibaren 15 gün içinde yapılması gerekir. 15 günlük hak düşürücü süre geçtikten sonra sportif haklı sebeple feshi yoluna başvurulamaz. Fesih usulü PFSTT m. 29’da düzenlenmiştir. Anılan madde uyarınca fesih hakkını kullanmak isteyen taraf, fesih açıklamasını noter kanalıyla bir ihbarname keşide etmek suretiyle gerçekleştirmeli ve bu ihbarnamenin bir suretini bilgi için TFF’ ye göndermelidir.
PFSTT’de yer alan “görevlendirme” ifadesinin ne anlama geldiğinin açıklığa kavuşturulması gerekir. 18 kişilik kadroda veya ilk 11’de yer alma ya da başlangıçta yedek kadroda olmakla birlikte müsabakaya sonradan dâhil olma kategorilerinden hangisinin görevlendirme olarak tanımlanacağına ilişkin sorunun cevaplanması gerekmektedir. CAS, karşısına gelen bir uyuşmazlıkta, görevlendirme kavramının müsabakada yer aldığı süre olarak algılanması gerektiği yönünde karar vermiştir. Anılan kararda FC Krylia Sovetov Kulübü, 2006 sezonunda 30 lig müsabakası (2700 dakika) ve 4 kupa maçı (390 dakika, ikinci maç 120 dakika oynandığı için böyle bir süre ortaya çıkmıştır) olmak üzere toplamda 3090 dakika resmî müsabaka yapmıştır. Bu müsabakaların dördünde yer alan futbolcu toplamda 198 dakika görev yapmıştır. Bir sezonda oynanan resmî müsabakaların % 10’undan daha azında görev yapan futbolcu, FIFA Talimatına uygun olarak sezonun son resmî müsabakasından itibaren 15 gün içinde sportif nedenlerle sözleşmesini feshettiğini Kulübe bildirmiştir. CAS söz konusu uyuşmazlıkta, futbolcunun haklı nedenle sözleşmeyi feshettiğine karar vermiştir.
Diğer spor dallarında olduğu gibi futbolda da bir sporcunun gücünü, yeteneklerini, becerilerini ve kapasitesini ispatlaması ancak resmî müsabakalarda yer alması ile mümkündür. Bu nedenle, % 10’luk sınırın çok düşük olduğunu söyleyebiliriz.
Sonuç olarak sportif haklı nedenle fesih gerçekleştirilmeden önce futbolcunun saha içerisindeki pozisyonunun (ikinci kaleci vb.) dikkatli bir şekilde irdelenmesi, eğer şartları uygun ise sportif haklı nedenle fesih yoluna başvurulması gerektiğini belirtmek isteriz.

1- PETEK, H., Spor Hukuku Dersleri, Kadir Has Üni. , Yayın No.2, Temmuz 2007, s.553.
2-TFF Uyuşmazlık Çözüm Kurulu, 05.02.2016, 2015/40E. 2016/62 K.
3-TFF Tahkim Kurulu, 21.07.2016, 2016/208 E., 2016/236 K.
4-O. V. FC Krylia Sovetov Samara, 6 Mart 2008 Kararı: CAS 2007/A/1369: , (27.7.2013).